In dit artikel duiken we dieper in de wereld van cybercrime, met speciale aandacht voor Operatie Artemis, een gedenkwaardige operatie uitgevoerd door Taskforce Argos. Jessica ontwikkelde haar interesse voor dit onderwerp tijdens het volgens van het vak Cybercrime. Haar nieuwsgierigheid werd gewekt door de complexiteit en ethische dilemma's waarmee rechtshandhavers worden geconfronteerd bij het bestrijden van criminaliteit op het internet. In dit artikel neemt Jessica je mee in de zoektocht naar Warhead, de man achter de grootste websites waarop kinderpornografie wordt aangeboden.
In·ter·net (het; o) wereldwijd computernetwerk dat het mogelijk maakt informatie te verspreiden of te zoeken en te e-mailen.
Het internet is onmisbaar in de huidige maatschappij. Op Instagram door je feed scrollen is een normale gang van zaken en even snel googelen hoe je een mango moet snijden is voor veel mensen ook niet vreemd. Echter, deze technische ontwikkeling brengt ook veel gevaarlijke kanten met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan het Dark Web. Het Dark Web is het verborgen gedeelte van het web waar veel illegale activiteiten plaatsvinden. Een veelvoorkomende activiteit is het gebruiken en delen van kindermisbruik. In 2016/2017 heeft Taskforce Argos, het Australische politie team dat gespecialiseerd is in het bestrijden van kindermisbruik, Operatie Artemis in gang gezet. Met deze operatie hebben zij de breinen achter een van de grootste kindermisbruik websites kunnen arresteren en hebben zij deze website genaamd ‘ChildsPlay’ kunnen overnemen en infiltreren. Na deze infiltratie hebben zij honderden kindermisbruikers en kinderpornobezitters kunnen identificeren en arresteren. Tot zover klinkt het als een goede operatie, maar aan deze enorme politieactie zaten ook haken en ogen. Het karakter van cybercrime brengt namelijk problemen met zich mee voor de rechtshandhaving. Enkele van deze problemen waren ook van toepassing op Operatie Artemis. Dit artikel richt zich op de problemen van de jurisdictie en de canary’s.
Operatie Artemis
Taskforce Argos kwam in aanraking met de website Childsplay toen zij van Europese collega’s informatie in handen kregen over een andere kindermisbruik website: The Giftbox Exchange. Zij zagen veel overeenkomsten tussen de twee websites en er ontstond een vermoeden dat Warhead, de oprichter van Childsplay, en CuriousVendetta, de moderator van the Giftbox Exchange, dezelfde persoon zouden zijn. En zo begon ‘Hunting Warhead’: de zoektocht naar de identiteit van Warhead. Het vermoeden bleek te kloppen; de gebruikersnamen werden getraceerd naar dezelfde persoon: Ben Faulkner. Warhead had nu een echte naam gekregen. Maar nadat deze Ben Faulkner en zijn rechterhand Patrick Folty gearresteerd waren begon de operatie pas echt: Taskforce Argos kon ‘Childsplay’ infiltreren.
Jurisdictie
Een controversieel aspect van de hele operatie was de jurisdictie. Oorspronkelijk was de server van Childsplay namelijk in Europa gelokaliseerd. Voor Taskforce Argos was het echter van belang om de server naar Australië te krijgen. Zo konden zij de operatie uitoefenen onder hun eigen regelgeving. Hoe de server precies is verplaatst, blijft altijd onduidelijk. Wel is er onder onderzoekers een algemeen vermoeden dat dit is gebeurd in samenwerking met een onbekend Europees land. Zij zouden naar Taskforce Argos hebben uitgereikt om de server naar Australië te verplaatsen. De reden hiervoor was simpel: het is algemeen bekend dat Taskforce Argos zeer vergaande bevoegdheden heeft in infiltratieonderzoeken. Cruciaal is de regelgeving die bepaalt dat Taskforce Argos alles mag doen wat noodzakelijk is om hun ‘cover’ te behouden. Hier valt het plaatsen van kindermisbruik ook onder. Het is echter de vraag of deze manier van samenwerking wel gewenst is. Het is eigenlijk een vorm van forum shopping, waarbij er wordt gekeken naar het alternatief dat de meest gunstige uitkomsten heeft. Andere landen kunnen dus aan hun eigen regelgeving ontsnappen door de operatie onder een andere jurisdictie te laten plaatsvinden.
Er waren bovendien nog meer landen die jurisdictie zouden kunnen claimen. Een land heeft jurisdictie op grond van territorium of nationaliteit. Als het delict is gepleegd in het territorium van het land of als de slachtoffers, de plegers of de server zich daar bevinden, is er sprake van territoriale jurisdictie. Maar ook als het slachtoffer of de dader de nationaliteit van een land bezit, is er sprake van jurisdictie. Bij cybercrime zijn de locaties van deze aspecten (dader, slachtoffer en server) vaak verspreid over verschillende landen. Slachtoffers van Childsplay bevonden zich over de hele wereld. Hierdoor zouden al deze landen jurisdictie kunnen claimen. Door het grensoverschrijdende karakter van cybercrime is het dus altijd een ingewikkelde kwestie welk land jurisdictie heeft over een bepaalde zaak en wat de meest wenselijke uitkomst is. Het lijkt dus een terechte vraag of het wel te rechtvaardigen is dat Taskforce Argos Operatie Artemis heeft uitgevoerd.
Cannary’s
Na het overwinnen van enkele moeilijkheden, zoals het verplaatsen van de server naar Australië en het passeren van de beveiliging van de website, was Taskforce Argos de host van Childsplay. Voor Taskforce Argos was het van belang dat de gebruikers er niet achter zouden komen dat de site geïnfiltreerd was door de politie. Faulkner had hier echter een protocol voor. Dit deed hij door het plaatsen van maandelijkse berichten, ofwel een canary. Taskforce Argos moest dus snel een nieuwe canary posten na de arrestatie van Warhead. Als dit niet zou gebeuren, zouden de gebruikers misschien wel onraad ruiken en als sneeuw voor de zon verdwijnen. In totaal heeft de politie 11 maanden geïnfiltreerd en hebben zij ogenschijnlijk 11 canary’s geplaatst. Tot zover dus nog geen problemen. Echter, de inhoud van deze canary’s is datgeen wat veel stof doet opwaaien.
“I hope that some of you were able to give a special present to the little ones in your lives and spend some time with them. It's a great time of year to snuggle up near a fire and make some memories.”
Naast deze tekst die kindermisbruik lijkt aan te moedigen, plaatste het onderzoeksteam ook afbeeldingen van kindermisbruik. De vraag is of dit wel te rechtvaardigen is: een handhavend orgaan dat zelf kindermisbruik uploadt en als het ware crimineel gedrag aanmoedigt? Taskforce Argos rechtvaardigde het gedrag doordat de gebruikte afbeeldingen al in de lucht waren en het nodig was om het vertrouwen van de gebruikers te houden zodat de operatie kon slagen. Zij waren van mening dat de middelen in verhouding stonden tot het resultaat. Desalniettemin blijft de vraag open staan of dit wel ethisch verantwoord is. Het opnieuw delen van een afbeelding kan namelijk leiden tot nog meer schade aan het kind en het aanmoedigen van kindermisbruik kan resulteren in meer slachtoffers. Daar komt bij dat dit 11 maanden lang heeft plaatsgevonden. Was het wel nodig om 11 maanden lang te infiltreren en wat is hierbij proportioneel? Welke belangen tellen zwaarder?
Een grijs gebied
Cybercrime brengt dus veel problemen met zich mee voor rechtshandhaving. Dit roept bij mij een aantal vragen op. Want hoe ver mag de politie gaan in een online infiltratie actie? En is het überhaupt wenselijk dat landen een operatie uitbesteden aan een land met de meest vergaande regelgeving? Hoe wordt er bovendien bepaald welk land jurisdictie heeft? Naast deze problemen kent cybercrime nog veel meer pijnpunten voor de rechtshandhaving. Denk bijvoorbeeld aan het verkregen bewijs. De manier waarop het bewijs door Taskforce Argos is vergaard, zal in veel andere landen illegaal zijn. De vraag is dan of dit bewijs wel rechtmatig gebruikt mag worden. Operatie Artemis geeft deze en nog veel andere vraagstukken en problemen weer. In de CBC podcast Hunting Warhead worden al deze problemen uitgelicht en wordt er bovendien een diepere kijk gegeven in deze operatie; denk aan interviews met familie en vrienden, maar ook met Ben Faulkner zelf. Bovendien wordt geaccentueerd hoe twee Noorse journalisten achter deze infiltratie actie zijn gekomen. Echt een aanrader dus!
